Sunday, November 25, 2018

వేగుచుక్క, వేకువ, వేగులవారు

వేగుచుక్క ;- వేగుచుక్క పొడిచింది - అంటే - ప్రత్యూష కాలం, 
ప్రభాత సమయాన మసక చీకటి time ;;
- ధృవతార/ ధ్రువ నక్షత్రం ;
వేకువ = తొలి పొద్దు - తూరుపు తెలవారక ముందు - 
మసక చీకటి ఉన్న ఉదయ రాగం. 
బ్రాహ్మీ ముహూర్తం వేళ -
వేగుల వాళ్ళు ;-  ప్రాచీన కాలంలో చక్రవర్తికి - 
రాజ్యంలో జరుగుతున్న విశేషాలను చెప్పేవారు.
గూఢచారులు వీరు, రాజుకు కుడిభుజం వంటివారు.
వేగులు - రేయి అంతా సామ్రాజ్య సీమ నలుమూలలా తిరిగి, 
ప్రజలలో, సంఘం లో ఉన్న సంగతులను పసిగడ్తారు.
వేకువఝాము సమయానికి - రాజధాని చేరుతారు, 
సామ్రాట్టుకు సమాజం సంగతుల గతులను 
పూసగుచ్చినట్టు యావత్తూ చెబుతారు, 
కనుక వీరికి వేగులు, వేగులవారు - అని పేరు.
&
ఉత్తర రామ చరితం - శ్రీరామునికి
తాగుబోతు ఐన ఒక చాకలి వాని ప్రేలాపనను చెప్పిన 
వేగు పేరు - భద్రుడు.

రామాయణము - కథను మలుపు తిప్పిన - 
భద్రుని వార్తా సమాచారం లోకవిదితం.

=====================================,
;
wEgucukka ;- wEgucukka poDicimdi - amTE - 
pratyuusha kaalam, prabhaata samayaana masaka ceekaTi `time` ;;
- dhRwataara/ dhruwa nakshatram ;
wEkuwa = toli poddu - tuurupu telawaaraka mumdu - masaka ceekaTi unna udaya raagam. 
braahmee muhuurtam wELa -
wEgula wALLu ;- prceena kaalamlO cakrawartki - raajyamlO jarugutunna wiSEshaalanu ceppEwaaru.
gUDhacaarulu weeru, raajuku kuDibhujam wamTiwaaru.
wEgulu - rEyi amtaa saamraajya seema nalumuulalaa tirigi, 
prajalalO, samgham lO unna samgatulanu pasigaDtaaru.
wEkuwajhaamu samayaaniki - raajadhaani cErutaaru, saamraaTTuku samaajam samgatula gatulanu puusaguccinaTTu yaawattuu cebutaaru, 
kanuka weeriki wEgulu, wEgulawaaru - ani pEru.
&
uttara raama caritam - Sreeraamuniki 
taagubOtu aina oka caakali waani prElaapananu ceppina 
wEgu pEru - bhadruDu.

raamaayaNamu - kathanu malupu tippina - 
bhadruni waartaa samaacaaram lOkawiditam.
& ; -
మన - ఇతర words world - 4 ;- వేగుచుక్క, వేకువ, వేగులవారు ;;
వేగుచుక్క ;- see - మన - ఇతర words world - 2  ; వందిమాగధులు/ భట్రాజులు - words ;- ;

బ్లాక్ మెయిల్ - word origin

బ్లాక్ మెయిల్ - word origin ఏమిటి? - స్కాటిష్ భాష నుండి వచ్చిన ఇది. 
మెయిల్ = అద్దె, పన్ను/ సుంకం [Rent, Tax] అని అర్ధాలు. 
ప్రాచీన కాలంలో స్కాట్ లాండ్ లో అసమర్ధ పాలనలో 
రాజ్యం అల్లకల్లోలంగా ఉండేది. 
సరిహద్దులలో నివసించే రైతులకు దొంగల బెడద ఎక్కువగా ఉండేది.  
దోపిడి మూకల నుండి రక్షణ కరువైనది.
ఫలితంగా స్కాటిష్ కర్షకులు - దొంగల ముఠాలతో శాంతి ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు.  
నిర్ణీత కాలంలో - కొంత డబ్బు ఇస్తామని వారి అంగీకారం.  
ఆ రోజులలో ప్రజలు స్కాట్ లాండ్ జనుల సిరి సంపదలు - 
వారికి ఉన్న పెంపుడు నల్ల ఎద్దులను అనుసరించి తెలిపే వారు.
వెండి నాణములను పన్ను చెల్లింపు కొఱకు ఉపయోగించేవారు. ప్రభుత్వానికి ఇట్లాగ రజత నాణాల సుంకం చెల్లింపులను వైట్ మైల్ [White Mail} అనేవారు.కనుక - ముఠాలకు - పశు సంపదను -అంగీకారంగా ఇస్తే - దానిని Black Mail - అని ఆ ఎల్లలలోని రైతు జనం పేరు పెట్టారు.
మహాభారతంలో ఉత్తర గోగ్రహణం - అతి గొప్ప సంఘటన. నాటి సంఘంలో ఆచార, సంప్రదాయాలను వెల్లడించిన దృశ్యం ఇది. ధేనువులు - సొమ్ములు - అని నేటికీ కొన్ని తెలుగు సీమలలో వాడుక ఉంది. ఆవులు ఎక్కువ కలిగి ఉన్న వ్యక్తులు ధనవంతులు అన్న మాట. గోవుల సంపద ద్వారా - నాటి సమాజంలో వ్యక్తులను - భాగ్య్హవంతులు - అని అంచనా వేసే వాళ్ళు.
నర్తనశాల - [సావిత్రి, రామారావు, రంగారావు] సినిమాలో ఈ విరాట పర్వం - ఘట్టాన్ని అద్భుతంగా చిత్రీకరించారు, గమనించండి, చూడండి.
&
హిడింబాసురునికి ఏకచక్ర పురం ప్రజలు రోజూ బండి నిండా ఆహారం పంపేవారు. 
మారువేషాలలో ఆ ఊళ్ళో ఉన్న పంచపాండవులు, తమ తల్లి కుంతీదేవి ఆనతిని స్వీకరించారు. 
భీమసేనుడు అడవికి వెళ్ళాడు. 
అసురు [Demon] ని మర్దించి,  అతని చెల్లెలు హిడింబి ని పెళ్ళాడాడు. 
&
అజయ్ నదీ తీరమున ఉన్న భీమ్ ఘర్ - 
భీమసేనుడు బకాసురునితో యుద్ధం చేసిన చోటు - అని ఉక్తి.
బుర్ద్వాన్, ఊఖ్రా, పాండవేశ్వర్ - నింబార్క సంప్రదాయం ప్రకారం - మహాభారత సన్నివేశం ఏర్పడిన ప్రాంతం.
;
శ్రీకృష్ణ పాండవీయం - Film లో ఈ ఘట్టాలు ఉన్నవి. 
ఛాంగురే బంగారు రాజా! అనే పాట ఈ సినిమాలోనిదే. ;
Sri Krishna Pandaveeyam ; Dir ;- NTR,  song - Dance ;- నాగరత్నం, ఉదయకుమార్ ; ;
============= , ,

; blaak meyil - skaaTish BAsha numDi waccina idi. meyil = 
adde, pannu/ sumkam [#Rent, Tax#]  ani ardhaalu.  praceena kaalamlO 
skaaT laamD lO asamardha paalanalO raajyam allakallOlamgaa umDEdi. 
sarihaddulalO niwasimcE raitulaku domgala beDada ekkuwagaa umDEdi.  
dOpiDi muukala numDi rakshaNa karuwainadi. phalitamgaa skaaTish karshakulu - 
domgala muThaalatO SAmti oppamdam kudurcukunnaaru.
nirNIt kaalamlO - komta Dabbu istaamani waari amgeekaaram. 
aa rOjulalO prajalu skaaT laamD janula siri sampadalu - waariki unna 
pempuDu nalla eddulanu anusarimci telipE waaru. 
wemDi nANamulanu pannu cellimpu ko~raku  
upayOimcEwaaru. iTlaaga rajata nANamula sumkam  
cellimpulanu waiT mail [#White Mail#} anEwaaru.
kanuka - muThaalaku - paSu sampadanu -angeekaaramgu  
aa istE - daanini #Black Mail# - ani aa ellalalOni raitu  
janam pEru peTTAru. essay ;- [Kavita kumar, Cochin ]  ;
mahaabhaaratamlO uttara gOgrahaNam - ati goppa  
samghaTana. nATi samghamlO aacaara,  
sampradaayaalanu wellaDimcina dRSyam idi. dhEnuwulu  
- sommulu - ani nETikee konni telugu seemalalO waDuka  
umdi. aawulu ekkuwa kaligi unna wyaktulu dhanawamtulu  
anna mATa. gO sampda dwaaraa - nATi samaajamlO  
wyaktulanu - bhaagyhi awamtulu - ani amcanA wEsE  
wALLu.
nartanaSAla - [saawitri, raamaaraawu, ramgaaraawu]  
sinimaalO ee wirATa parwam - ghaTTaanni adbhutamgaa  
citraakarimcaaru, gamanimcamDi, cUDamDi.
naaTi paaScaatya dESAlalO kUDA - paSuwula aasthi -  
sthaanikula hOdaa - daamaashaa - anusaraNa -  
aacaraNalO unnadani imdu muulamgaa bOdha  
paDutunnadi.  
hiDimbaasuruniki Ekacakra puram prajalu rOjuu bamDi  
nimDA aahaaram pampEwaaru.
maaruwEshaalalO aa uuLLO unna pamca pAMDawulu,  
tama talli kumteedEwi aanatini sweekarimcaaru.
bheemasEnuDu aDawiki weLLADu. asuruni mardimci,  
atani cellelu hiDimbi ni peLLADADu. 
SreekRshNa pAmDawIyam - lO ee ghaTTAlu unnawi.  
CAmgurE bamgAru raajA! anE pATa ee sinimalOnidE.
prapamcamlOni samghaalu, aardhika paramaina  
samasyalu, waaTiki parishkaaramulu kOrukumTU  
SAmtiyutamgA sahajeewanam konasaagawalenanE  
abhilaashatO - prajala jeewana widhaanamulu ..... 
kaalakramENA anEkaanEka pariNAmaalu ..... 
daadaapu okElaagaa umDaDam AScaryaanni  kaligistunnadi kadU! 
&
ajay nadi ;- ajay nadee teeramuna unna bheemm ghar - 
bheemasEnuDu bakaasurunitO yuddham cEsina cOTu - ani ukti.

burdwaan, UKraa, paamDawESwar - nimbaarka sampradaayam prakaaram - 
mahaabhaarata sanniwESam ErpaDina praamtam. बकासुर 
&
Film ;-naagaratnam, udayakumaar ;
;
మన - ఇతర words world - 3 ;

Sunday, November 11, 2018

అయిరంగ్ ఐరంగా - కొరియా folk song - rights

ఆయిరంగ్ అయిరంగ్ ఐరంగా ..... కొరియా జానపద గీతం. 
ప్రజలు ఆప్యాయంగా నేటికీ పాడుతున్నారు. 
వేదికల మీద, స్కూలు పోటీలలో, పండుగలలో గానం చేస్తుంటే - 
ప్రజలు ప్రేక్షకులు లీనమై, ఆస్వాదిస్తుంటారు.
యునెస్కో గుర్తింపును పొందిన చక్కని పాట ఇది.
ఛాంగుభళా ...... 
ఇప్పుడు ఈ "Arirang" - folk song - ప్రత్యేకతను గూర్చి ముచ్చటించుకుందాము. 
ఇప్పుడు నేను - కేవలం ఒక జానపద గేతం ఈ గీతం గూర్చి - 
ఎందుకు ప్రస్తావిస్తున్నానంటే 
... ఈ పాటకు ఒక విశేషం ఉంది.
UNESCO వారు / దేశ జాతీయ వారసత్వ సంపద - 
కొరియా ప్రభుత్వం వారు ఉభయ దేశాలు - ఈ గ్రామీణ గీతం - అని సగర్వంగా ఋజువు 

చేసుకుని, హెరిటాజ్ హక్కు కూడా సంపాదించుకున్నారు. 

ఉత్తర కొరియా, దక్షిణ / దేశాలు రెండూ [ విడి పోయిన సీమలు ఐనా - 2014 సంవత్సరంలో - 
ఐరంగ్ - పల్లె పాటను తమ సాంస్కృతిక వారసత్వ సంపద - గా 
యునెస్కో [UNESCO] కు విజ్ఞాపన పత్రం సమర్పించాయి.  
ఆ ప్రభుత్వాలు - తమ కళలను తమ స్వంతం - అని 
నిరూపించుకుని, కాపాడుకుంటున్నవి -
తమ తమ కళా జగత్తు - గుర్తింపు కోసం - చిన్న దేశాలు సైతం -
అంతగా తాపత్రయపడుతూ కాపాడుకుంటున్నాయి కదా .........
మరి మన గవర్నమెంటుల ధోరణి ఏ మార్గంలో నడుస్తున్నవి!!??
తోలుబొమ్మలాటలు, కేతిగాడు - వంటి హాస్య పాత్రలు, 
తెనాలి రామకృష్ణ - వంటి విదూషక కవుల గాధలు, శిల్పాలు 
[ సరే సరి, రక్షణ బాధ్యతలు తలకు మించిన భారమే - ఔతున్నది - అని ఎరుకే ] ,  
;
ఐరంగ్ - song -ఇతర విశేషాలు ;- క్రైస్తవ గీతం - 1986 =Christian hymn, 
"Christ, You Are the Fullness ;   ఈ ట్యూన్ - స్వీకరించుట జరిగింది.  
గాంగ్ వోన్ - జియాంగ్ సియోన్ - ప్రాంతంలో ఐరంగ్ - పదోద్భవం జరిగింది. 
;
REF ;- "Arirang" originated in Jeongseon, Gangwon Province. 
;
==================================,
;
aayiramg ayiramg airamgaa ..... koriyaa jaanapada geetam. prajalu aapyaayamgaa 
nETikee pADutunnaaru. wEdikala meeda, skuulu pOTIlalO, 
pamDugalalO gaanam cEstumTE - 
prajalu --- prEkshakulu leenamai, aaswaadistumTaaru.
యునెస్కో gurtimpunu pomdina cakkani pATa idi.
CAmgubhaLA ...... ippuDu ee `folk song - 
`pratyEkatanu guurci muccaTimcukumdaamu.  ;  
ippuDu nEnu - kEwalam oka jaanapada geatam ee 
geetam guurci - emduku prastaawistunnaanamTE 
... ee pATaku oka wiSEsham undi. ,
`UNESCO` wAru / dESa jAteeya waarasatwa sampada - 
కొరియా prabhutwam waaru ubhaya dESAlu - 
ee graameeNa geetam - ani sagarwamgaa Rjuwu 
cEsukuni, heriTAj hakku kUDaa sampaadimcukunnaaru. 
gaamg wOn - jiyaamg siyOn - praamtamlO 
airamg - padOdbhawam jarigimdi.` 
uttara koriyaa, dakshiNa / dESAlu remDU [ wiDi pOyina seemalu ainaa - 2014 samwatsaramlO - 
airamg - palle pATanu tama saamskRtika 
waarasatwa sampada - gaa yuneskO [`UNESCO`] 
ku wijnaapana patram samarpimcaayi. 
aa prabhutwaalu - tama kaLalanu tama swamtam - 
ani niruupimcukuni, kaapaaDukumTunnawi -
tama tama kaLA jagattu - gurtimpu kOsam - cinna dESAlu saitam -
amtagaa taapatrayapaDutuu kaapADukumTunnaayi kadaa .........
mari mana gawarnamemTula dhOraNi E maargamlO naDustunnawi!!?? 
tOlubommalATalu, kEtigaaDu - wamTi haasya paatralu, tenaali raamakRshNa - 
wamTi widuushaka kawula gaadhalu, Silpaalu [ sarE sari, 
rakshaNa baadhyatalu talaku mimcina bhaaramE - autunnadi - ani erukE ] ,  
; ఐరంగ్ - itara wiSEshaalu ;- kraistawa giitam - `1986 
= Christian hymn,
 "Christ, You Are the Fullness ;  
` ii Tyuun - sweekarimcuTa jarigimdi.  amerigina satyaalu] ,  
REF ;- "Arirang" originated in Jeongseon, Gangwon Province.   
Both South Korea and North Korea submitted "Arirang" to be included on the UNESCO 
Intangible Cultural Heritage list. South Korea successfully submitted the song for inclusion in 2012.
North  Korea successfully submitted the song for inclusion in 2014 ;